Via negativa is een begrip dat door Nassim Taleb wordt besproken in zijn meesterlijke boek Antifragiel. Het is leren door subtractie: je begint met een theorie. Je test aannames van de theorie. Als ze niet kloppen, verander je de aannames op een manier die beter overeen lijkt te komen met de werkelijkheid. Dit is een antifragiele manier van theoriseren: de theorie die de tand des tijds doorstaat, is zeer waarschijnlijk de juiste (of in ieder geval vaker juist dan onjuist).
Simpel gezegd komt het er op neer dat via negativa een manier van leren is die gebaat is bij fouten. Immers, als een eerder voor waar aangenomen theorie wordt ontkracht, is het mogelijk de werkelijkheid beter te benaderen en te begrijpen.
Nu heb ik zijn boek pas een half jaar geleden gelezen, maar door middel van de via negativa zijn er al meerdere theorieën aan te wijzen die de tand des tijds niet doorstaan hebben. Laat ik beginnen met de meest acceptable: socialisme. Want gezien het feit dat dit een rechtse blog gaat worden, zullen hier de minste mensen moeite mee hebben.
We kennen allemaal de USSR, communistisch China, de Rode Khmer. Vele voorbeelden waarvan Ludwig von Mises in 1963 al aantoonde dat economische calculatie onmogelijk was zonder een vrije markt. De landen zelf kwamen er wat later achter, met vele miljoenen doden tot gevolg. (Wie een goed beeld wil krijgen van hoeveel doden precies moet The Irrational Atheist van Vox Day lezen.)
Er zijn veel socialisten geweest die de ineenstorting zullen wijten aan een handelsboycot. Het meeste recente voorbeeld van socialistische ineenstorting schiet dit argument mooi aan gort. Venezuela is momenteel aan het instorten. Mensen jagen er op duiven en huisdieren om er nog aan eten te komen. Oké, dit zou nog door een boycot kunnen komen. Er is echter ook een energietekort.
Venezuela. Het land met de grootste olievoorraden ter wereld, heeft een energietekort. Als Nieuw Zeeland ooit een handelsboycot opgelegd krijgt, denk je dat ze een schapenwoltekort zouden hebben?
Je bent silm genoeg om zelf meer voorbeelden te kennen. Socialisme werkt niet. Er is een vrije markt nodig om prijzen van goederen te bepalen. Het zal misschien niet perfect zijn, maar het is tenminste mogelijk.
Alles wat ik hier heb gezegd is correct. Het lastige van via negativa is dat je daarmee niet klaar bent. Wat overblijft kan ook nog ontkracht worden. En om die reden zal ik de volgende keer behandelen waarom een volledig vrije markt á la libertarisme ook niet werkt (waarmee ik bij het gedeelte kom waar mede-rechtsen meer moeite mee zullen hebben).
