zaterdag 3 september 2016

Via negativa, deel 2: libertarisme

De beste theoretische argumenten tegen socialisme zijn te vinden in het libertarisme. Mises wist aan te tonen dat economische berekeningen onder socialisme onmogelijk zijn. De enige reden dat de USSR zo lang bestond is de aanwezigheid van zwarte markten, waar nog wel een redelijk mechanisme van vraag en aanbod bestond.

Het nadeel van libertarisme is dat het voornamelijk is gefocust op economie. Er zijn zeker goede argumenten aan te dragen voor vrije handel binnen een land: hoger BBP, meer banen, hogere koopkracht. Maar hoewel deze argumenten ook gelden voor vrije handel tussen landen, houdt libertarisme in zijn hedendaagse vorm geen rekening met culturele nadelen. Economie houdt zich daar simpelweg niet mee bezig.

Vrije handel binnen een land zorgt voor concurrentie. Er zijn meer bedrijven die vergelijkbare goederen maken, die op die manier moeten optimaliseren en de prijs/kwaliteit verhouding zo goed mogelijk moeten krijgen. Dit maakt dat tv's en laptops beter worden, maar niet alsmaar duurder. En dat is ook zonder meer prima.

Een onderdeel van vrije handel tussen landen is echter ook vrij verkeer van personen. We weten allemaal dat er in Nederlandse kassen meer Polen en Bulgaren werken dan Nederlanders. "Zij doen het werk dat Nederlanders niet willen doen!" No shit. Zij concurreren met Nederlanders, gaan akkoord met lagere lonen, waardoor de werkelijke waarde van de arbeid daalt. Voor dat geld doen Nederlanders het inderdaad niet. Nu is op macro-schaal de kastuinbouw beter af: lagere lonen kunnen zich vertalen in hogere winst. In het BBP zal dit ook nog wel als een positief te zien zijn, zeker als de groente geëxporteerd wordt.

Het nadeel is dat de slachtoffers in deze situatie minder zichtbaar zijn. De Nederlanders die anders in de kassen hadden gewerkt zijn nu werkloos. Ze verdienen het geld niet om diezelfde groenten te kopen, tenzij ze een uitkering krijgen. Die uitkering wordt op zijn beurt weer door iedereen betaald. Dit systeem is in principe niet anders dan het huidige bankenstelsel: De baten worden gecentreerd en breed uitgemeten, de kosten worden gesocialiseerd en zijn hiermee onzichtbaar.

Dus hoewel op macro-schaal de economie er beter aan toe lijkt door een hoger BBP is dit voornamelijk toe te schrijven aan een kapitaaltoename binnen één sector. Dit wordt tegengewerkt door een kleine daling van de koopkracht bij alle consumenten. Dus voor het merendeel van de mensen heeft vrije internationale handel een nadelig effect. En hoewel ik zelf een producent ben, en voordeel zou hebben bij lagere lonen, besef ik dat economie niet alles is. Ik hecht meer waarde aan nationale (of zelfs liever regionale) culturele samenhang dan aan meer geld voor mezelf.

En immigranten, uit welk land dan ook, ondermijnen de culturele samenhang. Diversiteit + Nabijheid = Oorlog.


Libertarisme hecht geen belang aan de asymmetrie van de BBP toename of aan de culturele verschuiving die immigratie met zich mee brengt. Elke nieuwkomer is een nieuwe consument die kan bijdragen aan de economie. Maar met elke nieuwkomer dalen de lonen en neemt de asymmetrie in kosten en baten toe. En daarom werkt op de lange duur libertarisme niet.

Er is niks mis met economische ongelijkheid op zich, zoals Paul Graham al eens articuleerde, mits deze ontstaat door innovatie. Maar economisch ongelijkheid als gevolg van het alsmeer verder uitdunnen van de banenmarkt is moreel onjuist en funest voor de sociale samenhang. En zolang er geen breed gedragen, nationaal bewuste vorm van libertarisme opstaat, kan ik er geen aanhanger van zijn.

Het enige wat momenteel nog pleit voor de Libertarische Partij in Nederland is hun positie over wapenbezit. Met een nationalistischere instelling kunnen best met de PVV in een kabinet met ministers op Defensie en Financiën. Daar zijn ze prima op hun plek.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten